Bevalhoudingen: tips voor minder pijn tijdens de bevalling

Wanneer we aan bevallen denken, denken we spontaan aan pijn. Veel pijn. Veel toekomstige mama’s hebben schrik om te bevallen omdat ze schrik hebben van de pijn. Wanneer je op TV een bevalling ziet, gaat dit bijna altijd gepaard met luid gekrijs van de moeder, persend op instructie en benen in een beensteun. Pure horror. Maar wat als wij jou vertelden dat je minder pijn kan voelen tijdens de bevalling en dat hoge hakken hierbij kunnen helpen?

Zelf je positie bepalen

Een bevalling hoeft niet standaard liggend op de rug te gebeuren. Er zijn tal van posities die je kunt aannemen om zo de pijn op te vangen. Wist je trouwens dat regelmatig wisselen van positie een gunstig effect heeft op de pijn? Ook duurt de bevalling korter als je regelmatig wisselt van positie. Probeer uit welke positie voor jou het beste aanvoelt. Bewegen maar, mama’s!

Verticale bevalhoudingen

Doorgaans geven verticale bevalhoudingen de meeste ruimte en bewegingsvrijheid, waardoor je baby de weg naar buiten soepeler kan vinden. Het voordeel van verticale bevallingshoudingen is alleszins dat de zwaartekracht een handje meehelpt. In de onderzoeksliteratuur worden diverse positieve effecten genoemd van verticale baringshoudingen (Cochrane review, 2001).

• Op handen en knieën

Je kunt proberen om op je knieën te gaan zitten en met je bovenlichaam over een bed of een zetel te hangen. Door op deze manier heen en weer te wiegen tijdens de weeën, kun je de wee goed opvangen tot hij weer over is. Als je last krijgt van je knieën kun je het beste een kussentje neerleggen.

• Gehurkt

Gehurkt op de vloer, in bad, onder de douche of naast je bed: het kan allemaal. Tijdens een wee zak je door je knieën en kantel je je bekken iets naar voren. Je kunt steunen op je partner die bijvoorbeeld achter je zit of staat. Handig is dat je de handen van je partner vastneemt, en dat die je ondersteunt. Je partner kan dan met zijn benen open achter je staan om zijn/haar rug te sparen.

Tip: Door hakken van 5 à 10 cm aan te doen tijdens de hurkzit worden je kuitspieren minder opgerekt en hou je het langer vol. Wie zegt dat je niet stylish kunt bevallen?

Je hoeft tijdens het persen niet heel diep te hurken. Pas wanneer het hoofdje van je baby zichtbaar is moet je zo ver mogelijk door je knieën zakken om te zorgen dat je bekkenuitgang groter wordt. Leg voor de zekerheid wel even een kussen neer om je kindje eventueel op te vangen. Ook kan je wanneer het hoofd geboren is, je kindje zelf opvangen in een verticale positie.

• Staand

Staand onder de douche, hangend aan een stang of hangend aan je partner zijn ook prima manieren om de weeën op te vangen.
Je kunt aan je partner hangen of desnoods aan een deur of de leuning van een stoel. Door deze verticale positie kan het zijn dat je sneller ontsluit en je dus eerder mag gaan persen.

• Zittend 

Je kunt er ook voor kiezen tijdens de uitdrijving te zitten op een stoel, op je bed, op de wc of bijvoorbeeld op een yogabal. Dan moet je wel het laatste stukje van de uitdrijving op een andere manier afronden, bijvoorbeeld hurkend of liggend.

• Dansend

Zet je favoriete muziek op en shake de weeën weg op je favoriete CD. Probeer hierbij vooral je bekken heen en weer te bewegen.

Minder schaamte

Verticale bevalhoudingen hebben tal van voordelen. Ze zorgen niet enkel voor minder pijn tijdens de weeën, maar hebben ook al gevolg dat de bevalling gemiddeld 1 uur korter duurt dan wanneer je ligt. En dat is natuurlijk mooi meegenomen, hé. Verder is het veel aangenamer om meer controle te hebben over je lichaam en je bevalling. Luisteren naar je lichaam en hier op vertrouwen. Onderzoek toont ook aan dat vrouwen zich een stuk minder schamen door verticaal te bevallen. Begrijpelijk toch, wie ligt er graag met de benen opengesperd in een beugel?

Liggende bedbevalling

Eigenlijk zijn er weinig voordelen van een liggende bedbevalling voor de bevallende vrouw, wel voor de arts of verloskundige. Deze hebben namelijk meer zicht op het gebeuren en het is vaak comfortabeler voor hen. Bij een bedbevalling heb je meer kans op een keizersnede, aangezien je een slechtere doorbloeding hebt van de baarmoeder, aangezien je op het grote bloedvat van de baarmoeder kunt liggen. Dit kan er voor zorgen dat je kindje slechtere harttonen krijgt, waardoor er vaak wordt overgegaan op een keizersnede of als het mogelijk is een kunstverlossing.

Je hebt bij een bedbevalling meer kans op een knip, om de simpele reden dat de arts een beter zicht heeft op het perineum en meer kans heeft om überhaupt te knippen. Bij een bedbevalling heb je tevens een smallere bekkendoorgang voor je kindje. Doordat je op je rug ligt, heeft je stuitje niet de mogelijkheid om te bewegen. Bij een verticale bevalling is dit wel het geval. Je stuitje kan dan naar achter bewegen, waardoor er meer ruimte gemaakt wordt voor het kindje en het kindje ook makkelijker kan passeren.

Voel je jezelf toch comfortbel in een liggende positie op het bed, kan je het bed ombouwen zodat je toch in een arbeidsvorderende houding ligt. Zo is er de mogelijkheid om het achterste deel van het bed te laten zakken of er volledig af te halen. Op deze manier wordt de druk door het hoofd op het perineum verhoogt en zal de ontsluiting en uitdrijving vlotter verlopen.

Horizontale bevalhoudingen

Een liggende houding op je rug komt dus vanuit de medische wereld veel voor, maar dit werkt zoals we net bespraken tegen de zwaartekracht in. Wil je toch graag liggen, (want bevallen is en blijft een zware krachtinspanning), dan hebben we hier ook tips voor. Liggende houdingen die verlichting kunnen geven zijn dan:

• Dobberend in bad, hangend over de rand
• Op je zij
• Hangend in de armen van je partner

Zet de bevalling naar jouw hand

Waar het uiteindelijk allemaal op neerkomt, is dat je tijdens je bevalling die houding moet zoeken die jij prettig vindt en waarop jij het beste de wee kunt opvangen. Je kunt de diverse baringshoudingen uitproberen en weer afwisselen wanneer deze weer minder comfortabel aanvoelt. Probeer je bevalling naar je hand te zetten wanneer de omstandigheden dat toelaten. Jij bent tenslotte degene die al het werk moet verrichten. Heb vertrouwen in jezelf, geef je eraan over, luister naar je lichaam zoek die houdingen die het meeste ruimte geven aan je kindje.
Maak er wat moois van. Het is tenslotte iets wonderlijks en niet alledaags.
Hoe plan jij jouw bevalling of hoe heb jij het ervaren? Laat het ons weten, want sharen is caren.

Bronnen
Babycentre (2014), Gevonden op het internet op 5 januari 2015 via http://www.babycentre.co.uk/a544483/positions-for-labour
Gupta, J.K., Hofmeyr, G.J., & Shehmar, M. (2012) Position in the second stage of labour for women without epidural anaesthesia. Cochrane Database Syst Rev., 16, 5.

The conversation (2013), Gevonden op het internet op 5 januari 2015 via http://theconversation.com/stand-and-deliver-upright-births-best-for-mum-and-bub-13095

Vroedvrouwenpraktijk De Wolk (2016) Le moment suprême : DE BEVALLING, https://www.vroedvrouwenpraktijkdewolk.be/praatkraam/de-bevalling/

MiniMeNl (2017) Bevalhoudingen, https://www.minime.nl/artikelen/1878/bevalhoudingen