Help, ik heb zwangerschapsdiabetes: wat mag ik nog eten?

Tijdens de zwangerschap zorgen hormoonverandering vanuit de placenta voor enkele fysiologische wijzigingen in het lichaam. Wist je dat tijdens de zwangerschap de insulinebehoefte groter is als bij niet-zwangeren? We spreken van zwangerschapsdiabeters wanneer er onvoldoende insuline wordt geproduceerd om de glucosespiegel in het bloed stabiel te houden. In dat geval moet je aandachtig opletten wat je eet. Wij vroegen aan experte en diëtiste Margot Noël wat je dan nog wél mag eten, en hoe een diëtiste jou kan begeleiding tijdens je zwangerschap.

Er werd zwangerschapsdiabetes bij mij vastgesteld, waar moet ik op letten?

Zwangerschapsdiabetes wordt meestal vastgesteld in het 2de trimester van de zwangerschap. In dit geval moet je extra opletten voor de inname van koolhydraten. De groep van koolhydraten bestaat uit 3 grote groepen. Zo heb je de snelle koolhydraten, denk hierbij aan kristalsuiker, koekjes en gebakjes. Dan heb je de middellangwerkende koolhydraten zoals fruit en melkproducten. En vervolgens heb je groep van koolhydraten die traag werken zoals brood, pasta, aardappelen en rijst. In eerste instantie dien je de inname van de snelle koolhydraten volledig te vermijden. Daarna is het belangrijk om de andere koolhydraten zoveel mogelijk verspreid over de dag te eten. Je kan deze best verdelen over 3 hoofdmaaltijden per dag, gecombineerd met 2 tot 4 tussendoortjes.

In sommige gevallen zal dit helaas niet voldoende zijn om de bloedglucose onder controle te krijgen. In dit geval dien je insulinetherapie op te starten. Maar ook in dit geval zijn de gespreide koolhydraatinname nog steeds ontzettend van belang. Verder is ook de correcte toediening van insuline van cruciaal belang. Gelukkig kan je via bijvoorbeeld de vingerprik de glycemie meten, en dit kan je eenvoudig thuis doen. Behalve op je voeding letten voeding (en eventueel insuline inspuiten) is ook lichaamsbeweging een heel belangrijke factor bij zwangerschapsdiabetes. Work that belly, moms.

Wat gebeurt er met de baby als ik toch zondig?

Wanneer je toch zondigt (met koekjes, gebak, suiker bij de koffie, choco en confituur op je boterham, …) zal je bloedsuikerspiegel sterk pieken tot ver boven de gezonde maximumwaarde. Hoe vaker dit voorkomt, hoe meer je pancreas op volle toeren zal moeten draaien om deze pieken op te vangen. Na verloop van tijd geraakt je pancreas uitgeput en kan er dus minder insuline vrijgegeven worden dan nodig. Je kan het een beetje vergelijken met een oldtimer waarvan de motor begint tegen te sputteren. Het probleem is nu dat een te hoge suikerspiegel in jouw bloed via de navelstreng terechtkomt in het bloed van jouw baby. En dit is ontzettend belastend voor uw kleine spruit.

Wist je trouwens dat bij ongecontroleerde zwangerschapsdiabetes er heel wat risico’s verbonden zijn aan de gezondheid van uw baby’tje? Denk maar aan vroeggeboorte, een te sterke groei van de baby, een te grote vetophoping en neonatale hypoglycemiën. Deze laatste zijn een te lage glucoseconcentratie in het bloed. Zonder begeleiding heb je door de zwangerschapsdiabetes ook 50% kans dat je na de bevalling diabetes type 2 krijgt. Hou je echter de zwangerschapsdiabetes goed onder controle, dan is deze gelukkig van voorbijgaande aard.

Ik ben een echte zoetebek, wat mag ik  nog wél eten?

Wil je absoluut niet zondigen maar toch af en toe iets zoet eten? Dan kan een matig gebruik van zoetstoffen de perfecte oplossing bieden. Denk maar aan Canderel, Natrena en Damhert. Zolang je niet meer gebruikt dan ‘de aanvaardbare dagelijks inname’, is dit niet gevaarlijk. Op die manier kan je zelf koekjes of gebakjes maken zonder risico’s en kan je toch genieten van je zoete voorkeuren zonder je schuldig te voelen. Ben je niet zo’n fan van bakken? Dan kan je in de meeste supermarkten lightproducten vinden die veel minder of zelfs geen suikers bevatten. Damhert verkoopt lekkere suikervrije koekjes, snoepjes en confituren, én het is bovendien een Belgisch merk. 

Uiteraard mag dit geen excuus zijn om hier à volonté van te gaan eten. Koekjes, gebakjes en zoet beleg (ook al zijn ze light) blijven hoe dan ook niet de gezondste producten. Dus gebruik ze met mate. Fruit blijft ook een veilig optie. Een lekkere zoete mango, een vers bakje aardbeien, kersen of watermeloen? Het kan allemaal. Blijf wel weg van bananen en gedroogd fruit, want deze bevatten van nature meer fruitsuikers.

Heb je beslist om toch een keertje te zondigen (bijvoorbeeld op een feest), dan kan je best de snelwerkende suikers zoveel mogelijk laten aansluiten bij de hoofdmaaltijd. Op deze manier wordt de werking van de snelle suikers deels opgevangen door de maaltijd die zich nog steeds in de maag bevindt, waardoor de suikers trager worden opgenomen in het bloed.

Is zoet sowieso niet jouw ding? Dan is het een goed idee om te opteren voor bruine varianten. Denk daarbij aan volkoren pasta’s of rijst, speltvarianten en bruin brood in plaats van wit brood.

Wat is de meerwaarde van een diëtist bij zwangerschapsdiabetes?

Een diëtist kan jou helpen en leren de zwangerschapsdiabetes onder controle te houden. Hierdoor vermindert de kans  op perinatale complicaties. Je diëtist kan je begeleiden in hoe je de koolhydraten moet verspreiden over de dag (met of zonder insuline).  Daarnaast kan een diëtist ook extra informatie geven over lekkere, gezonde en gevarieerde maaltijden zodat voeding bij zwangerschapsdiabetes minder als een last wordt ervaren.

Een diëtist kan ook ondersteunend werken bij toekomstige mama’s die last hebben van (ochtend)misselijkheid en vaak moeten braken als gevolg. Bij deze problemen staat de diëtist ook steeds klaar om jou hierin te begeleiden. Een diëtist leert  je in welke voedingsmiddelen koolhydraten voorkomen, wat voor koolhydraten er zijn en hoe je deze moet innemen. Verder helpen ze je graag bij het analyseren van de ingewikkelde informatie op de verpakking.

Heb jij zwangerschapsdiabetes of last van misselijkheid en wens je je graag te laten begeleiden door een diëtist? Dan kan je hier de website van diëtiste Margot Noël raadplegen. De website van de Vlaamse Vereniging van Diëtisten kan je hier vinden.